Nalatenschap: testament, verplichte portie, belasting en echtgenoot – alle feiten en tips

Correct en voordelig erven, maar vooral nalaten, kan moeilijk zijn. Er zijn veel zaken waarmee rekening moet worden gehouden, veel formaliteiten die in acht moeten worden genomen om de erfenis veilig te stellen. Een testament is altijd de eenvoudigste oplossing om ervoor te zorgen dat de eigen belangen ook na het overlijden gewaarborgd zijn en dat er in de familie geen geschillen over de erfenis ontstaan.

Meer informatie over erfenissen vindt u in ons vastgoedmagazine:

Juist nalaten tijdens uw leven

Zonder testament wordt de nalatenschap verdeeld volgens de regels van erfopvolging bij versterf. Dit is echter niet altijd in het belang van de erflater. Indien er een testament bestaat, kunnen de goederen anders worden verdeeld dan bij wet is bepaald en kunnen ook personen die geen bloedverwanten zijn, erven. Het opstellen van een testament is dus niet alleen belangrijk om de laatste wil en het testament nauwkeurig te regelen, maar ook om geschillen binnen de familie te voorkomen.

Veel voorkomende vragen zijn voornamelijk:

  • Hoe hoog is het verplichte deel in geval van erfenis?
  • Wat is het verplichte deel in geval van erfenis?
  • Wat erft de echtgenoot?
  • Wat is de wettelijke erfopvolging?

De wil regelt alles

Een testament stelt de wettelijke erfopvolging buiten werking en kan dus een nieuwe erfopvolging vestigen. Wie erft, wordt bepaald door de erflater. Indien meerdere personen worden genoemd, wordt het vermogen gewoonlijk verdeeld volgens quota. Het schrijven van een testament geeft de erflater ook de mogelijkheid om individuele zaken na te laten aan specifieke personen, zoals een auto, juwelen of onroerend goed. Deze worden echter wettelijk niet als een erfenis beschouwd, maar als een legaat. Om geschillen over de nalatenschap te voorkomen, kan de nalatenschap in een testament zo worden verdeeld dat er geen geschillen kunnen ontstaan.

Testamenten kunnen zowel met als zonder notaris worden opgemaakt. Indien een testament zonder notaris wordt opgemaakt, moet een aantal zaken in acht worden genomen. De auteur moet ten minste 16 jaar oud zijn en “wilsbekwaam”, d.w.z. in het volle bezit van zijn of haar vermogens. Het testament moet met de hand worden geschreven, want op een computer geschreven printouts volstaan niet als geldig testament. Indien het testament verscheidene bladzijden telt, moet elke bladzijde worden genummerd, aan elkaar geniet en op uniforme wijze gedateerd en ondertekend. Een duidelijke titel zoals “Testament” of “Mijn testament” wordt aanbevolen om het doel van de brief duidelijk te maken.

Indien een testament echter wordt opgesteld met de hulp van een notaris, betekent dit dat de erflater zijn of haar laatste wil en testament mondeling bij een notaris heeft vastgelegd. Dit is met name van belang indien onroerend goed deel uitmaakt van de nalatenschap, omdat ofwel een verklaring van erfrecht ofwel een notarieel testament vereist is voor de inschrijving in het kadaster. Als er een notarieel testament bestaat, wordt de erfgenamen de kostbare en tijdrovende procedure van de verklaring van erfrecht bespaard.

Erfenis zonder testament – erfopvolging bij versterf is van toepassing

De wettelijke erfopvolging regelt zowel de volgorde van de erfgenamen als de individuele bedragen die worden geërfd. Eerst erven de naaste verwanten, zoals kinderen en kleinkinderen, en daarna de verder verwijderde verwanten, zoals neven en nichten. Naaste verwanten sluiten doorgaans de verder verwijderde verwanten uit van de erfopvolging. De verhouding waarin de individuele erfgenamen erven, wordt vastgelegd in de verklaring van erfrecht. De wettelijke erfopvolging is gebaseerd op het parantiële of ordenstelsel. Het verdeelt de verwanten in verschillende orden. Bijgevolg behoren de kinderen en kleinkinderen van de overledene tot de eerste orde. Ouders, broers en zusters, nichten en neven van de overledene behoren tot de tweede orde. De derde orde omvat grootouders, ooms en tantes, alsmede neven en nichten van de overledene. Echtgenoten en geregistreerde partners worden niet als bloedverwanten beschouwd, maar hebben het erfrecht als echtgenoten. Dit geeft hen een speciale status en beperkt het recht van verwanten om te erven. Verwanten van de vorige orde sluiten verwanten van een volgende orde altijd uit van de erfopvolging.

De echtgenoot

Hoewel de echtgenoot of geregistreerde partner niet als bloedverwant in de erfopvolging wordt beschouwd, heeft hij of zij een bijzondere positie. Indien de overledene zowel een echtgenoot als kinderen nalaat, erft de echtgenoot de helft van de nalatenschap en de kinderen de andere helft. Zijn er echter meer dan drie kinderen, dan ontvangt de echtgenoot slechts een kwart en verdelen de kinderen de rest onder elkaar. Als er alleen bloedverwanten van de tweede graad of grootouders zijn, krijgt de echtgenoot de helft van de nalatenschap en delen de bloedverwanten van de tweede en derde graad de andere helft. Indien er geen bloedverwanten van de eerste, tweede of derde orde zijn, erft de echtgenoot alles.

De erfgenamen van de eerste orde

De kinderen en kleinkinderen van de overledene worden in de eerste orde opgenomen. Niet-huwelijkse kinderen geboren na 1 juli 1949 hebben ook recht op erfenis. Indien een kind van de overledene en de echtgenoot in leven zijn op het tijdstip van overlijden, erven beiden de helft. Indien er meerdere kinderen in leven zijn, wordt de nalatenschap verdeeld tussen hen en de echtgenoot. Als de kinderen van de overledene al overleden zijn, erven de kleinkinderen.

De erfgenamen van de tweede orde

Indien er geen kinderen of kleinkinderen zijn, erven de erfgenamen van de tweede orde. De tweede orde omvat ouders, broers en zussen, neven en nichten. Als beide ouders van de overledene nog in leven zijn op het moment van overlijden, wordt de nalatenschap in tweeën gedeeld. Is echter reeds een ouder overleden, dan komen de nakomelingen van deze ouder, d.w.z. broers en zusters of neven en nichten van de overledene, in hun plaats.

De derde-orde erfgenamen

Indien de overledene alleen erfgenamen van de derde orde nalaat, wordt de nalatenschap als volgt verdeeld. De erfenis van de overledene komt toe aan de grootouders en hun nakomelingen. Indien een grootouder reeds is overleden, komt de erfenis ook toe aan de tantes, ooms, neven en nichten van de overledene.

Geadopteerde kinderen

Adoptie verleent wettige verwantschap aan een kind. Indien het kind op het tijdstip van de adoptie minderjarig is, verkrijgt het de wettelijke status van een gemeenschappelijk kind van beide echtgenoten en behoort het dus tot de erfgenamen van de eerste orde. Het geadopteerde kind erft dus niet alleen van de ouders, maar ook omgekeerd. Door de adoptie verliest het kind echter alle aanspraken, rechten en plichten jegens de bloedverwanten en heeft het dus niet langer het recht om van de natuurlijke ouders te erven. Voor adoptiekinderen die meerderjarig zijn, is dit anders geregeld. De verwantschapsband met de natuurlijke ouders houdt niet op en dus kan een meerderjarig geadopteerd kind recht hebben op een erfenis van ten hoogste vier erfdelen, de natuurlijke ouders en de adoptieouders. Er bestaat echter geen wettelijk erfrecht ten opzichte van de verwanten van de adoptieouders.

Schulden erven – de erfenis verwerpen of niet?

Een erfenis betekent niet in de eerste plaats rijkdom en nieuwe bezittingen. Een erfenis is vaak belast met schulden en betekent een grote verantwoordelijkheid voor de erfgenamen. Na het overlijden nemen de erfgenamen niet alleen de goederen, maar ook de rechten en verplichtingen van de overledene over. Indien dit schulden omvat, zijn de erfgenamen ook aansprakelijk voor deze schulden met hun privé-vermogen. Als van meet af aan duidelijk is dat de erfenis een schulderfenis is, kan de erfenis binnen de termijn van zes weken worden verworpen. Als pas later blijkt dat de nalatenschap met schulden is bezwaard, kan een aanvraag tot boedelinsolventie worden ingediend. Het privévermogen van de erfgenaam wordt aldus beschermd en de schulden moeten alleen uit de nalatenschap worden terugbetaald. Als er sprake is van een erfenis, moet de erfenis zorgvuldig worden onderzocht en gecontroleerd op schulden. De erfenis kan door elke erfgenaam worden afgewezen. Dit is bijzonder nuttig wanneer schulden of onroerende goederen die moeten worden gesaneerd, deel uitmaken van de nalatenschap.

De erfenis verwerpen – is zinvol, afhankelijk van de situatie

De erfenis heeft niet altijd alleen maar goede dingen in petto voor de nakomelingen. Ook al dromen velen van rijkdom en dure juwelen, schulden of bouwvallige onroerende goederen kunnen ook deel uitmaken van de nalatenschap. In dergelijke gevallen is het mogelijk om binnen een bepaalde termijn en met inachtneming van bepaalde criteria afstand te doen van de nalatenschap.

Geen erfgenaam is verplicht de erfenis te aanvaarden. Dit is voornamelijk ter bescherming van de erfgenaam, omdat deze niet alleen de bezittingen maar ook de schulden van de overledene ontvangt, waarvoor hij met zijn eigen privé-vermogen aansprakelijk is. Voordat een erfenis wordt aanvaard of geschrapt, moet elke erfgenaam dus eerst een nauwkeurig overzicht krijgen van de bezittingen en schulden van de overledene. Daartoe behoren banktegoeden, effecten, kostbaarheden, grond en onroerend goed, maar ook begrafeniskosten, leningen, achterstallige alimentatie of verplichte portievorderingen. Ook de kosten voor de administratie van de nalatenschap of het openen van een testament kunnen worden toegevoegd. Indien uit dit onderzoek blijkt dat er meer debet dan credit is, is het zinvol de nalatenschap te verwerpen. Indien de nalatenschap onroerend goed omvat dat moet worden gerenoveerd, is ook een grondig onderzoek noodzakelijk. Indien de erfenis wordt aanvaard, moet veel geld worden geïnvesteerd in de renovatiewerkzaamheden, die naar gelang van het geval zeer duur kunnen uitvallen. Daarom moet u zorgvuldig overwegen of u de erfenis in een dergelijk geval al dan niet wilt aanvaarden.

Zodra een erfenis is aanvaard of de termijn is verstreken, is er meestal geen weg meer terug. Maar nogmaals, uitzonderingen bevestigen de regel. In bepaalde gevallen is het mogelijk zich achteraf aan de nalatenschap te onttrekken. Als bijvoorbeeld na de aanvaarding van de erfenis aan het licht komt dat de nalatenschap een grote lening van de overledene bevat waarvan u tot dan niet op de hoogte was, kan de aanvaarding van de erfenis worden aangevochten. Voorwaarde is wel dat u een uitgebreide kennis had van de bezittingen en schulden van de nalatenschap. Indien de erfgenaam de aanvaarding echter wil aanvechten omdat de termijn van zes weken niet bekend was of niet duidelijk was wanneer deze ingaat, is dit ook mogelijk met een goede advocaat.

Nalatenschap verworpen wegens te hoge schuldenlast

In het tegenovergestelde geval zijn er ook enkele mogelijkheden. Indien de nalatenschap werd afgewezen wegens een te hoge schuldenlast en later blijkt dat de nalatenschap niet zoveel schulden bevat als aanvankelijk werd aangenomen, kan de afwijzing niet worden betwist. Indien echter achteraf blijkt dat effecten of onroerend goed tot de nalatenschap behoren waarvan u op het tijdstip van de disclaimer geen kennis had, is betwisting zeer wel mogelijk. De betwisting moet schriftelijk bij de probatierechter worden aangegeven binnen zes weken nadat de fout is erkend.

Toelage voor erfenissen

Om de erfgenamen te beschermen tegen een grote financiële last, gelden verschillende belastingtarieven en -toeslagen naar gelang van de graad van verwantschap. Deze uitkeringen omvatten verschillende zaken die niet hoeven te worden belast, zodat de erfgenamen niet het meest hoeven te betalen als belasting, vooral in het geval van een grote nalatenschap.

Financiële verlichting voor de erfgenamen

Dit omvat de pensioentoelage, die moet worden betaald indien de partner of de kinderen afhankelijk waren van de financiële steun van de overledene. Voor echtgenoten bedraagt de pensioentoelage 256 000 euro, op voorwaarde dat de overlevende echtgenoot geen weduwen- of bedrijfspensioen heeft waarvoor geen successierechten verschuldigd zijn. Als een dergelijk pensioen bestaat, wordt de waarde van het pensioen bepaald op basis van de verwachte duur van de uitkeringen en wordt de pensioentoelage met deze waarde verminderd.Voor kinderen gelden pensioentoelagen die worden aangepast aan de leeftijd van het kind op het tijdstip van overlijden. Zuigelingen tot de leeftijd van 5 jaar hebben recht op een pensioentoelage van 52.000 euro. Vanaf dit punt daalt de pensioenuitkering om de vijf jaar met ongeveer 10.000 euro. Kinderen tussen 20 en 27 jaar kunnen dus aanspraak maken op een pensioentoeslag van 10 300 euro, maar deze toeslagen zijn alleen relevant als de kinderen geen eigen pensioenuitkering hebben, zoals een wezenpensioen.

De andere uitkeringen, naast de pensioenuitkeringen, worden geregeld volgens de graad van verwantschap en zijn onafhankelijk van de bestaande nabestaandenpensioenen of het eigen vermogen. Dienovereenkomstig erven echtgenoten en geregistreerde partners een toelage van 500.000 euro. Kinderen van de overledene of kleinkinderen van de overledene kunnen, als hun ouders vóór de erfenis overlijden, aanspraak maken op een uitkering van 400.000 euro. Kleinkinderen van wie de ouders nog in leven zijn, kunnen aanspraak maken op een belastingvrije som van 200.000 euro. Voor achterkleinkinderen of de eigen ouders van de overledene gelden uitkeringen van 100.000 euro. Alle andere erfgenamen kunnen aanspraak maken op een belastingvrije som van 20.000 euro. Om ervoor te zorgen dat bij een erfenis zo weinig mogelijk belasting hoeft te worden betaald, kan de erflater lang voor zijn overlijden belangrijke beslissingen nemen en deze in het testament vastleggen. Alleen wat overblijft van de nalatenschap na aftrek van de aftrekposten is belastbaar. Elke belastbare verkrijging wordt naar beneden afgerond op een volle €100. De individuele belastingtarieven van de successierechten hangen af van de verschillende belastingklassen van de erfgenamen en zijn ook progressief gestaffeld.

Schenkingen en successierechten – de aftrekposten

Successierecht en schenkingsrecht zijn nauw met elkaar verbonden. Vrijwel dezelfde aftrekmogelijkheden gelden als bij een erfenis, maar de als schenking gegeven rechten mogen slechts eenmaal in de tien jaar belastingvrij worden nagelaten. Erflaters die de successierechten voor hun erfgenamen willen verminderen, moeten dus tien jaar voor hun overlijden beginnen met het wegschenken van hun vermogen. In het geval van patchworkgezinnen betekent deze regeling dat het zinvol kan zijn de kinderen van de echtgenoot te adopteren om de belastingvrije bedragen gelijk te maken aan die van de biologische kinderen. De adoptie heeft geen gevolgen voor de erfopvolging van de andere biologische ouder.

Met een schenking kan dus in feite op de successierechten worden bespaard. De erflaters moeten zich bewust zijn van deze mogelijkheden en ze gericht gebruiken om minder van de nalatenschap aan belastingen te moeten betalen. Niet-huwelijkse partners moeten er rekening mee houden dat zelfs langdurige geregistreerde partnerschappen alleen recht geven op de gegeven belastingvoordelen als zij officieel erkend zijn, hetzij door het huwelijk, hetzij door registratie van het partnerschap.

Verplichte portie ondanks onterving – u heeft deze rechten

In principe is iedereen vrij om te beslissen wie hij tot erfgenaam benoemt en wie hij onterft. De erflater hoeft in zijn testament niet te rechtvaardigen waarom hij een familielid van de erfopvolging uitsluit. Een uitsluiting betekent echter niet dat de erfgenaam niets ontvangt, want elke erfgenaam heeft aanspraak op een verplicht deel. Deze vordering moet door de erfgenaam zelf worden aangevraagd, omdat deze verplichte portievorderingen niet in de verklaring van erfrecht worden vermeld. Indien een erflater een persoon als enig erfgenaam aanwijst, betekent dit enerzijds dat alleen deze persoon de volledige nalatenschap erft, maar ook dat niemand anders mag erven die eigenlijk recht op erven zou hebben.

Echtparen kunnen naaste familieleden gezamenlijk onterven in een erfcontract of een testament van Berlijn. In een klassieke vorm van het Berlijnse testament bepalen de echtgenoten dat de langstlevende partner de enige erfgenaam zal zijn en dat de kinderen pas zullen erven wanneer beide echtgenoten zijn overleden. De ouders onterven zo hun kinderen totdat beiden zijn overleden. Als iemand wordt onterfd, gaat het deel van de erfenis dat naar deze erfgenaam zou zijn gegaan, naar de persoon die de erfgenaam zou zijn geworden als de onterfde persoon al was overleden op het moment van de erfenis.

Ondanks een onterving hebben naaste familieleden recht op een deel van het vermogen. Dit feit is in de wet gebaseerd op de zorgplicht die de overledene heeft voor zijn naaste verwanten, ook na zijn overlijden. Dit geldt echter alleen voor de nabestaanden, die volgens de wet als volgt worden gedefinieerd: Tot de naaste familieleden behoren zowel wettige als onwettige en geadopteerde kinderen, de echtgenoot, zolang het huwelijk op het tijdstip van de erfenis nog van kracht is, partners in een geregistreerd partnerschap van hetzelfde geslacht en ouders van de overledene, mits er geen kinderen zijn. Kleinkinderen hebben alleen recht op de nalatenschap als zij van de nalatenschap zijn uitgesloten en hun ouders niet meer in leven zijn. Broers en zussen en grootouders van de overledene hebben geen recht op een verplichte portie en worden in de wet dan ook niet als naaste familieleden beschouwd. Zij die onterfd zijn, moeten hun rechten op de verplichte portie zelf tegen de andere erfgenamen doen gelden. In bijzondere omstandigheden kunnen ouders hun kinderen volledig onterven en hen ook hun verplichte aandeel ontnemen. Deze wens moet uitdrukkelijk in het testament worden opgedragen en gerechtvaardigd.

Pre-erfgenaam en post-erfgenaam – bepaald in het testament

De erflater is vrij om de erfgenamen te bepalen en kan dus zijn goederen in de tijd gespreid aan verschillende personen overdragen. Bijgevolg ontvangt de volgende erfgenaam zijn erfdeel pas nadat een ander, in dit geval de vorige erfgenaam, heeft geërfd. De erflater kan bijvoorbeeld een gelegenheid of een tijdstip voor de erfopvolging kiezen, zoals het bereiken van de meerderjarigheid of het slagen voor het meesterexamen. De vorige en de volgende erfgenaam zijn beide rechtsopvolgers van de erflater, maar vormen geen gemeenschap van erfgenamen waarin zij op hetzelfde tijdstip zouden erven, maar erven gespreid op instigatie van de erflater. De opvolgende erfgenaam heeft een verwachtingsrecht op de nalatenschap en dus vervalt, wanneer de erfopvolging plaatsvindt, de nalatenschap van de vorige erfgenaam, houdt deze op erfgenaam te zijn en komt de nalatenschap toe aan de opvolgende erfgenaam. Indien de opvolgende erfgenaam reeds overleden is op het tijdstip van de erfopvolging, moet de erflater voorzorgsmaatregelen treffen en verdere opvolgende erfgenamen benoemen.

Pre-erfrecht en post-erfrecht worden vaak door gehuwde paren gebruikt om ervoor te zorgen dat alle gezamenlijke goederen in de eigen familie blijven. Daartoe benoemen de echtgenoten elk de ander tot voorerfgenaam en de gezamenlijke kinderen tot na-erfgenaam. Zelfs in geval van hertrouwen na het overlijden van een van de echtgenoten kunnen de goederen niet door de nieuwe echtgenoot worden geërfd.

De gemeenschappen van erfgenamen – open communiceren en overeenstemming bereiken

Een gemeenschap van erfgenamen beschrijft alle erfgenamen van een overledene. Dit wordt van kracht als er meer dan één erfgenaam is en er dus automatisch een gemeenschap van erfgenamen wordt gevormd. De gemeenschap van erfgenamen verliest echter haar werking met het begin van een vereffening van de nalatenschap. Een dading hoeft echter niet noodzakelijk in gemeenschap van erfgenamen plaats te vinden. Aangezien er in erfgemeenschappen vaak geschillen zijn over het geërfde vermogen, bestaan er vele erfgemeenschappen nog vele jaren na het overlijden.

Afzonderlijke gemeenschap van erfgenamen

Idealiter betalen de erfgenamen van een gemeenschap van erfgenamen eventuele schulden snel uit de nalatenschap en ontbinden zij vervolgens de gemeenschap van erfgenamen door het overschot naar rato van aandelen te verdelen. Dit is echter vaak niet de realiteit. Geschillen binnen de gemeenschap van erfgenamen zorgen er vaak voor dat zij nog jaren na de erfenis onopgelost blijven. Elk lid van een dergelijke gemeenschap van erfgenamen heeft het recht om te allen tijde ontbinding te vorderen, zelfs zonder geldige reden.

Schulden vereffenen en erfenissen verdelen

Om een gemeenschap van erfgenamen zonder geschillen te kunnen ontbinden, is het raadzaam bepaalde stappen te volgen. Van de juiste waardebepaling van de nalatenschap tot successierechten, er zijn belangrijke zaken waarmee rekening moet worden gehouden.

De schulden van de nalatenschap betalen

De schulden van de nalatenschap kunnen door de erfgenamen van de gemeenschap van erfgenamen uit de nalatenschap worden betaald. Het is niet ongebruikelijk dat voor dit doel zaken uit de nalatenschap worden verkocht, zoals onroerend goed of grond.

De verkoop van de ondeelbare objecten

Als een echte verdeling niet mogelijk is voor bepaalde zaken, zoals een goed in gemeenschap van erfgenamen, kan het zijn dat de erfgenamen dit goed moeten verkopen of het laten executeren. Daartoe moet eerst een realistische verkoopprijs worden vastgesteld. Indien hier geen overeenstemming kan worden bereikt, kan door een van de erfgenamen een veiling bij afslag worden geïnitieerd. Verdelen van de verdeelbare goederenDe erfenis moet in de eerste plaats door de erfgenamen worden verdeeld. Elke erfgenaam kan dus in overleg met de andere erfgenamen voor zichzelf zaken uit de nalatenschap nemen. Geld en waardepapieren kunnen door de gemeenschap van erfgenamen worden verdeeld naar hun respectieve aandelen.

Bij de giften en donaties wordt rekening gehouden met

Indien een erfgenaam tijdens zijn of haar leven giften of schenkingen van de overledene heeft ontvangen, kunnen deze aan verevening worden onderworpen. De schenkingen die aan verevening onderworpen zijn, verhogen de nalatenschap rekenkundig en worden in mindering gebracht op het erfdeel van de begiftigde. Elke erfgenaam kan de anderen om informatie over dergelijke giften verzoeken, zodat er op de juiste wijze rekening mee wordt gehouden.

Denk aan de belastingdienst

Over een erfenis moet altijd successierecht worden betaald. Sommige zaken uit de nalatenschap kunnen echter van de belasting worden afgetrokken, zoals de kosten van de begrafenis of de honoraria voor het openen van het testament.

Bepaal de nalatenschap

Een gemeenschap van erfgenamen kan niet worden verdeeld voordat de nalatenschap is vastgesteld. De erfgenamen ontvangen de meeste informatie van de bank waar de overledene rekeningen of deposito’s had. Om hiertoe toegang te krijgen, is een verklaring van erfrecht of een testament met een gerechtelijk bevel tot opening nodig. Schulden maken echter ook deel uit van de nalatenschap. Om de boedel volledig te bepalen, moeten de schulden en de bezittingen worden vergeleken en met elkaar in overeenstemming worden gebracht.

De notaris helpt

Indien geen overeenstemming kan worden bereikt, kan een notaris worden ingeschakeld door de gemeenschap van erfgenamen. De notaris bemiddelt tussen de erfgenamen om zo snel mogelijk tot een akkoord te komen. Er mag evenwel niet uit het oog worden verloren dat aan deze bijstand bepaalde kosten zijn verbonden.

De zorgdiensten houden rekening met

Als een kind tijdens zijn of haar leven zonder tegenprestatie voor de overleden ouder heeft gezorgd, kan hiervoor een schadevergoeding worden geëist. Dit moet in verhouding staan tot de duur, de omvang en de waarde van de nalatenschap.

Gedeeltelijke veiling – het laatste redmiddel voor gemeenschappen van erfgenamen

Objecten zoals onroerend goed of grond geven vaak aanleiding tot geschillen in gemeenschappen van erfgenamen. De ideeën over hoe het verder moet met de gemeenschappelijke eigendom lopen te ver uiteen en de deelnemers kunnen het niet eens worden. Iedere erfgenaam heeft het recht te allen tijde een verdeling van de gemeenschap van erfgenamen te vorderen en aldus de ontbinding ervan af te dwingen. In een dergelijk geval kan een veiling bij afslag het laatste redmiddel zijn om de geschillen te beslechten en de gemeenschap van erfgenamen te ontbinden.

De scheidingsveiling houdt enkele risico’s in die vooraf goed moeten worden overdacht. Het onroerend goed zou onder de waarde kunnen worden verkocht en tot lage winsten voor de erfgenamen kunnen leiden. Er zijn enkele alternatieven die deze risico’s wegnemen. Het onroerend goed kan onderhands worden verkocht, waardoor de aanvraag-, procedure- en juridische kosten worden bespaard. Bovendien kunnen de erfgenamen zelf de koper kiezen en er zo voor zorgen dat het eigendom niet onder de waarde wordt verkocht. Een ander alternatief is de vrijwillige veiling. De gemeenschap van erfgenamen kan zich wenden tot een openbare veilinghouder die een veiling organiseert en uitvoert. Het voordeel hiervan voor de erfgenamen is dat het minimumbod zelf kan worden bepaald en er dus geen risico bestaat dat het eigendom onder de waarde wordt verkocht. In beide gevallen moet de gemeenschap van erfgenamen echter unaniem instemmen met de verkoop van het goed.

Lees meer in ons onroerend goed tijdschrift: